Proxy là một máy chủ trung gian giữa người dùng và Internet, cho phép người dùng truy cập Internet thông qua địa chỉ IP của nó, thay vì sử dụng trực tiếp địa chỉ IP thực của mình. Proxy có thể được dùng với nhiều mục đích khác nhau như:
- Giấu địa chỉ IP thực của người dùng, tăng tính bảo mật và ẩn danh khi duyệt web.
- Truy cập các trang web bị chặn ở một số quốc gia hoặc khu vực nhất định.
- Tăng tốc độ truy cập Internet ở những nơi băng thông hạn chế.
- Giúp quản lý và kiểm soát luồng truy cập mạng của các tổ chức, doanh nghiệp.
Hiện nay có rất nhiều cách phân loại proxy khác nhau dựa trên các tiêu chí như: phương hướng, nguồn gốc, tính độc quyền, cơ chế xoay, phiên bản IP, giao thức, và độ ẩn danh. Dưới đây là một số cách phân loại proxy phổ biến:
1. Phân loại theo phương hướng
- Proxy Forward: Người dùng gửi request tới proxy, proxy chuyển tiếp tới máy chủ web. Sơ đồ: Client > Proxy > Internet –> Web server
- Proxy Reverse: Người dùng gửi request tới máy chủ web, máy chủ web chuyển tiếp tới proxy để xử lý. Sơ đồ: Client > Internet > Proxy –> Web server
2. Phân loại theo nguồn gốc
- Datacenter: Tạo từ các trung tâm dữ liệu, dễ bị phát hiện vì nhiều IP cùng vị trí địa lý.
- Residential: Tạo từ các địa chỉ IP dân cư, ít bị phát hiện hơn.
- Mobile: Dùng SIM thay vì kết nối WiFi.
- ISP: Sử dụng dịch vụ của nhà cung cấp Internet.
3. Phân loại theo tính độc quyền
- Shared: Nhiều người dùng chung, giá rẻ nhưng không ổn định.
- Semi-dedicated: Ít người dùng hơn so với Shared.
- Dedicated: Chỉ cho một người dùng, ổn định và hiệu quả cao.
4. Phân loại theo cơ chế xoay
- Rotating: Thay đổi IP sau một thời gian hoặc sau mỗi lần truy cập.
- Static: Giữ nguyên IP trong thời gian dài.
5. Phân loại theo phiên bản IP
- IPv4: Được nhiều ứng dụng và trang web hỗ trợ, nhưng số lượng có hạn.
- IPv6: Ra đời sau IPv4, số lượng lớn nhưng ít được hỗ trợ.
6. Phân loại theo giao thức
- HTTP: Chỉ truy cập được HTTP và HTTPS, không mã hóa dữ liệu.
- HTTPS: Tương tự HTTP nhưng có mã hóa dữ liệu.
- Socks: Linh hoạt, có thể dùng với mọi trang web và mã hóa dữ liệu.
7. Phân loại theo độ ẩn danh
- Transparent: Không thay đổi IP người dùng.
- Anonymous: Cho phép đổi IP nhưng vẫn có thể bị phát hiện.
- High Anonymous: Đổi IP và không thể bị phát hiện.
Như vậy, có rất nhiều cách để phân loại các loại proxy. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng mà người dùng có thể lựa chọn loại proxy phù hợp để đảm bảo hiệu quả và chi phí tối ưu.
Kết luận
Proxy là công cụ hữu ích giúp người dùng ẩn danh, truy cập web bị chặn hoặc tăng tốc độ Internet. Hiểu rõ cách phân loại proxy sẽ giúp lựa chọn đúng loại phù hợp với nhu cầu sử dụng. Một số tiêu chí phân loại proxy phổ biến gồm phương hướng, nguồn gốc, tính độc quyền, cơ chế xoay, phiên bản IP, giao thức và độ ẩn danh.