ZkSync là gì? Và tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ của zkSync

zkSync hiện nay là một layer 2 khá hot, sử dụng công nghệ ZK Rollups, tuy chưa phát triển bằng các layer 2 Optimistic Rollups như Arbitrum và Optimistic bởi độ khó về mặt công nghệ, nhưng cũng là mảnh đất màu mỡ đây. Để trả lời câu hỏi ở tiêu đề, thì mình trả lời câu hỏi “Các layer 2 ZK Rollups có đáng để đầu tư không?” trước nha. Chắc chắn là đáng đầu tư rồi, bởi vì:
  • ZK là giải pháp được Vitalik – Founder Ethereum cho rằng sẽ là người thắng cuộc trong cuộc chiến các layer 2, mặc dù đi sau.
  • Các layer 2 ZK cũng được nhiều quỹ đầu tư lớn chú ý, đổ vào nhiều tiền: zkSync (458M), StarkNet (273M), ngoài ra còn có Linea (thuộc Consensys, công ty mẹ của Metamask), zkEVM (Polygon), Scrolls,… đều được các ông lớn chống lưng phát triển.
  • Các dự án ZK phát triển sau nên còn nhiều tiềm năng phát triển, cơ hội đầu tư sớm và mức sinh lời cao.
  • Ngoài ra, còn yếu tố quan trọng khác là chưa có dự án ZK nào airdrop =)) và trong tokenomic của các dự án này đều có phần cho cộng đồng. Vậy nên là, còn rất nhiều tiền trên trời đợi rơi vào đầu chúng ta.
  • Nổi bật nhất trên ZK hiện nay là zkSync, với TVL mà lượng user tăng trưởng ấn tượng.
  • …
zkSync là dự án sớm, thân thiện với người dùng trong hệ ZK, cũng như gọi vốn cao nhất, nên bài viết này mình sẽ tâp trung vào hệ sinh thái này. Biết là nên đầu tư vào zkSync rồi, thì nên đầu tư vào đâu, chúng ta sẽ chuyển qua phần tiếp theo.
Chấm điểm các dự án
Mình có cơ hội trải nghiệm hầu hết các dự án trên zkSync từ giai đoạn khá sớm, dưới đây mình thử chấm điểm vài dự án nhé, thang điểm là 10.
ZIGZAG
5/10
Là một trong những dự án sớm nhất trên zkSync, sản phẩm là orderbook exchange và cũng là dự án đầu tiên mình mua. Ngoài lợi thế tiên phong và được ưu ái khi ngay trên giao diện trang chủ zkSync Lite nhấn vào phần swap sẽ lập tức chuyển sang website Zigzag. Tuy nhiên, trải nghiệm của mình trên dự án này khá tệ khi giá luôn chênh với sàn CEX nhiều và khó khớp lệnh, giao diện hiển thị lệnh order cũng không đầy đủ, founder thì lên tw toàn thấy khoe lệnh long short. Vì vậy nên mình đã té sớm, mình cảm nhận rằng đây không phải dự án dẫn đầu bên zkSync.
SYNCSWAP
7/10
Dự án DEX lớn nhất trên zkSync về TVL, giao diện dễ dùng, mượt và chưa ra token. Sync đã được phát triển gần 2 năm nên mình thấy dự án khá chỉnh chu, ngoài ra, thanh khoản của các dự án khác list trên Sync cao và sắp tới sẽ có thêm tính năng launchpad. Vì vậy, dự án này luôn nằm trong top 1 watchlist của mình.
Điểm trừ là có một số fud team dự án có liên quan đến một dự án đã rug pool bên Aptos.
VELOCORE
6/10
Mới tge token được hơn 1 tuần nhưng đã xếp thứ 2 về TVL, fork từ Solidly với các sản phẩm swap, liquidity, launchpad. Là dự án có số tiền commit IDO lớn nhất trên zkSync với khoảng gần 9.000 ETH (~17M$), đây cũng chính là nỗi lo của mình khi tham gia mua IDO Velocore khi mà dev cầm nhiều tiền quá thì dễ rug pool, may mắn thay là chuyện đó không xảy ra, thậm chí team cũng thể hiện sự cam kết khi add pool liquid lúc đầu 1M$, lượng thanh khoản lớn này đã kéo theo dòng tiền lớn đổ vào. Hiện tại TVL của dự án vẫn tăng trưởng đều mặc dù còn nhiều tính năng và chương trình marketing chưa ra mắt.
MUTE.IO
6/10
Một dự án AMM Dex, launch token sớm, trước cả Zigzag và luôn nằm trong top 2 TVL, trước khi bị Velocore vượt mặt. Con này lúc đầu mình có để ý nhưng thấy overvalue nên không mua, chỉ có dùng sản phẩm. Tuy nhiên, trong lúc dùng có gặp một số trục trặc khi remove liquidity và dev mãi không fix xong nên mình đã hạn chế dùng, các tính năng khác như swap thì ổn.
SPACEFI
5/10
Ban đầu được xây dựng bên Evmos, nhận được grant 1M Evmos từ team Evmos và sau đó mở rộng sang zkSync. Là dự án mình tham gia sớm chỉ sau Zigzag, có khá nhiều tính năng như swap, farming đặc biệt kết hợp thêm NFT, hứa hẹn sẽ ra chức năng launchpad nên mình thấy dự án khá ok.
Tuy nhiên mình nhanh chóng nhận thấy điểm yếu của dự án là lượng farm khá nhiều, đặc biệt khi phát hiện có một ví nắm lượng lớn NFT (chiếm 1/3 tổng cung NFT), và lượng NFT này cũng farm ra $SPACE được, nên mình đã dần rút lui. Trong tương lai, nếu vẫn giữ lượng farm xả như thế này và không có nhiều usecase cho NFT thì giá token dự án sẽ tiếp tục đi lùi. Mặc dù dự án có cơ chế burn token và lock token farm kĩ lưỡng nhưng sẽ không kéo dài được quá lâu. Ngoài ra thì IU/UX của dự án không được mượt và tối ưu, mà mãi mình chưa thấy cải thiện được vấn đề này.
Ngoài ra, Gemswap (4/10) cũng gặp vấn đề tương tự, thậm chí còn tệ hơn Spacefi trong cơ chế farm cũng như trải nghiệm người dùng.
NEXON FINANCE
6/10
Dự án lending, chưa ra token, team làm việc kỹ lưỡng và được xem là dự án Lending top 1 trên zkSync, trước khi các ông lớn như AAVE đổ bộ. Sau Syncswap thì đây là dự án mình chú ý nhiều đến thứ 2.
….
CÁC DỰ ÁN NÀY CÓ ĐÁNG ĐỂ ĐẦU TƯ?
Đáng đối với bản thân mình, với mục đích:
  • Tìm các dự án tiềm năng cho mùa bull-run tiếp theo;
  • Có lợi nhuận nếu vị thế đầu tư tốt và tìm hiểu kỹ;
  • Cơ hội nhận airdrop, tất nhiên rồi, airdrop của các chính dự án này và cả zkSync nữa.
Tuy nhiên, đầu tư ở các dự án trên zkSync hiện tại đầy rủi ro vì:
  • Đa phần dự án thiếu chất lượng, đa phần chỉ là các bản fork từ những dự án lớn;
  • Thời gian phát triển chưa đủ lâu;
  • Backer không có hoặc không được công bố, đội ngũ thường ẩn danh.
  • …
Nên không phù hợp đề đầu tư dài hạn. Đối với các bạn ít có thời gian cọ sát và tìm hiểu kỹ lưỡng dự án, hoặc thiếu kinh nghiệm thì mình nghĩ nên đợi thêm một thời gian. Đây chỉ là giai đoạn đầu phát triển của các dự án trên hệ sinh thái, sẽ cần thời gian thanh lọc. Qua giai đoạn này, các khoản đầu tư dài hạn sẽ an toàn hơn.
Đối với bản thân mình, do đã có vị thế tốt ở các dự án, nên mình chỉ chừa lại 1 phần lời nhỏ để tiếp tục swap, farm hoặc trade NFT, xem như một phần moon bag và cũng chưa mua các khoản đầu tư dài hạn trên hệ sinh thái này.
Nguồn sưu tầm!
Chúc anh em thành công!